Coraz więcej i coraz częściej słyszymy o katastrofie klimatycznej, której preludium w postaci: pożarów, tornad, susz czy powodzi mamy okazję co jakiś czas oglądać – za pośrednictwem telewizji i internetu lub, co gorsza, osobiście. Tymczasem przemysł odzieżowy to drugi[1] – po paliwowym – najbardziej szkodzący środowisku segment gospodarki. To z kolei oznacza, że odpowiedzialna moda dziś nie jest już kwestią wyboru. To konieczność.
Choć wydawało się, że pandemia zmieni nasze podejście do kwestii posiadania dóbr materialnych, okazało się, że ludzkość nie potrafi tak łatwo zatrzymać machiny konsumpcjonizmu. Nie tylko nie ograniczyliśmy zakupu ubrań, a wręcz przeciwnie – kupujemy ich coraz więcej. Wskazuje na to chociażby rosnąca popularność jednego z liderów światowej e-sprzedaży odzieży – tysiące produktów (słabej jakości), w niskich cenach, szybkie reagowanie na zmieniające się trendy i zaangażowanie do promocji influencerów okazało się być przepisem na sukces. To już nie fast fashion, ale ultra fast fashion. Koszulki za 20 zł nie żal wyrzucić, nawet jeśli nałożyło się ją tylko raz. Albo wcale…
W zakupowym szale niewielu zastanawia się nad realnym kosztem szybkiej mody. Zanieczyszczenia wód, emisja gazów cieplarnianych, używanie do produkcji szkodliwych dla przyrody i człowieka środków chemicznych, cząsteczki mikroplastiku uwalniane przy każdym praniu, wyzysk pracowników (w tym dzieci) oraz nieprzestrzeganie norm bezpieczeństwa w miejscu pracy – oto prawdziwa cena fast fashion.
O tym wszystkim, ale też o zjawisku greenwashingu, naszej „relacji” z ubraniami i o tym, co możemy zrobić, by zatrzymać to modowe szaleństwo, pisze w swojej książce Katarzyna Zajączkowska – autorka podcastu „Odpowiedzialna moda”, która przez kilkanaście lat tworzyła kolekcje dla wiodących polskich marek odzieżowych, dziś – wykładowczyni w Szkole Artystycznego Projektowania Ubioru i edukatorka, wspierająca branżę mody w obszarze zrównoważonego rozwoju.
Ta książka to nie tylko poradnik – bo i treści w rodzaju „jak ogarnąć szafę” się tam znalazły – ale przede wszystkim kopalnia wiedzy na temat wpływu przemysłu odzieżowego na nasze otoczenie i na nas samych. Zajączkowska obnaża brutalną prawdę o ludzkości, która wygodę postawiła ponad wszelkie wartości i dla której „mieć” okazało się ważniejsze niż „być”.
Znalazła się w tej beczce dziegciu, łyżka miodu albo – jak kto woli – szczypta nadziei w postaci informacji m.in. o technologicznych nowinkach, które mają w przyszłości szansę zminimalizować szkody czynione przez fast fashion. Coraz częściej świadomość tychże szkód skłania konsumentów do zwrócenia się w kierunku drugiego obiegu, wybierania secondhandów zamiast sieciówek, zmniejszania śladu węglowego przez kupowanie lokalnie i wywieranie presji na firmy odzieżowe za pośrednictwem… własnego portfela. Sprawdzanie czy używane przez danego producenta materiały posiadają certyfikaty, takie jak: GOTS, OEKO=TEX czy Fair Trade[2], szukanie informacji o tym na ile proces produkcji jest transparentny oraz czy firma wspiera inicjatywy dotyczące ochrony środowiska i lokalne społeczności to pierwszy krok do świadomych wyborów zakupowych.
Co ważne, Katarzyna Zajączkowska nie odmawia nam prawa do dbałości o swój wygląd i samopoczucie, a wręcz podkreśla rolę i ważne funkcje mody na przestrzeni wieków. Proponuje jednak zmianę w myśleniu o naszej garderobie. Okazuje się bowiem, że najbardziej odpowiedzialne i najbardziej ekologiczne jest dziś korzystanie z tego, co mamy w naszych szafach oraz maksymalne „przedłużanie życia” wyprodukowanych już ubrań, butów i dodatków. Tak, wymaga to pewnego wysiłku, ale zbyt wiele mamy do stracenia, by pozwolić sobie na ignorancję w tej materii.
Podsumowując – książka mocna, otwierająca oczy, dająca do myślenia i uświadamiająca jak daleko zabrnęliśmy na drodze do autodestrukcji. Polecam bardzo!
Wydawca o książce:
To nie jest książka o modzie, to zaproszenie do podróży śladami naszych ubrań, a także do wnętrza siebie. Na końcu tej wyprawy zrozumiesz, jak ubierać się bardziej świadomie i być fair względem siebie, innych i planety.
To uwalniający przewodnik po slow fashion, który zmieni twoje myślenie o modzie i własnej szafie.
Przemysł modowy jest jedną z najbardziej zanieczyszczających środowisko gałęzi gospodarki. Co sekundę na wysypisko trafia śmieciarka wypełniona ubraniami. Nikogo już nie dziwią chińskie rzeki w najmodniejszych kolorach sezonu, wysuszone jeziora, góry odzieżowych śmieci i słońce widoczne jedynie na telebimie. Szkodzi to zarówno przyrodzie, jak i milionom prawdziwych fashion victims – rolnikom, szwaczkom, dzieciom.
Fast fashion dewastuje nie tylko naturę, ale i całe społeczeństwa. Cierpią nasze poczucie wartości i budżet, wypacza się relacja z ciałem i ubraniami. Możemy to jednak zmienić i nie trzeba tego robić w pokutnym worze ze zgrzebnego lnu. Modą można się cieszyć i bawić, łącząc to z misją ekologiczną i społeczną!
Katarzyna Zajączkowska bacznie przygląda się przemysłowi modowemu i rozprawia z mitami na temat stylu, kanonów urody i presji social mediów. Dzięki jej prostym radom dowiesz się:
– jak wykonać pierwszy krok w kierunku slow fashion i wreszcie odgruzować szafę,
– jak korzystać z mody i robić zakupy odpowiedzialnie, nie dając się nabrać na greenwashing,
– jak zbudować stylową i autentyczną garderobę bez pogoni za sezonowymi trendami.
Nie musimy zaprzeczać, że ubrania są dla nas ważne, że chcemy wyglądać i czuć się dobrze, ale odważmy się na fashion revolution w naszych głowach i szafach!
Autor: Katarzyna Zajączkowska
Tytuł: Odpowiedzialna moda. Guilt-free przewodnik po slow fashion
Wydawca: Znak Koncept
Rok wydania: 2022
Ilość stron: 336
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
ISBN: 978-83-240-8306-0
[1] https://www.wysokieobcasy.pl/Instytut/7,175750,24398133,co-sekunde-na-wysypisko-trafia-smieciarka-pelna-ubran-jak-kupowac.html
[2] Szczegółowe informacje o rodzajach certyfikatów i ich opisy znajdziesz na stronie https://katarzynazajaczkowska.com/certyfikaty-w-modzie/